پیگیری مهر از اجرای سند صیانت از كودكان؛
کنترل والدین بر نحوه دسترسی فرزندان به اینترنت میسر شد
دیجیتالر: در امتداد تکالیفی که سند صیانت از کودکان درفضای مجازی برعهده وزارت ارتباطات گذاشته، ایده نشان دوستدار خانواده برای اعطا به پلت فرم ها و ارائه دهندگان خدمات سایبری امن، در دستورکار قرارگرفت.
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری؛ معصومه بخشی پور: با گذشت یک سال از تصویب «سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی» که در امتداد تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات توسط شورای عالی فضای مجازی ابلاغ گردیده است، اقدام ملی برای صیانت از کودکان در مقابل لطمه های احتمالی فضای مجازی، در دستور کار نهادها و دستگاه های متولی قرار گرفته است. این سند با هدف ارتقای بهره برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان تدوین و تصویب شده و در آن وزارتخانه هایی مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش، ارتباطات و فناوری اطلاعات، کار و رفاه اجتماعی، اطلاعات، امورخارجه و صنعت، معدن و تجارت و نیز نهادهایی مانند قوه قضائیه، دادستانی، نیروی انتظامی و پلیس فتا، سازمان صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، مرکز مدیریت حوزه های علمیه، سازمان بسیج مستضعفین، مرکز ملی فضای مجازی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مسئولیت دارند. فراهم سازی فضای مجازی مناسب ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در قالب فرهنگ اسلامی- ایرانی و پیش گیری از لطمه های احتمالی آن در یک محیط صیانت شده، با تاکید بر تامین زیست بومی بر بستر شبکه ملی اطلاعات که در آن سطح مشخصی از دسترسی به اطلاعات و ارتباطات بر حسب سن، جنس و دیگر خاصیت های فرهنگی و اجتماعی این قشر تعریف شده باشد، همچون سیاست های کلان این سند است. در این سند تاکید بر این است که محیط صیانت شده ای ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان با محتوای متنوع و جذاب و قابلیت پاسخگویی به نیازهای ضروری ارتباطی و محتوایی آنها ایجاد شود. این محیط می تواند به آگاه سازی، هوشیار سازی و توانمندسازی اولیا و مربیان و ایفای نقش محوری خانواده در هدایت، حمایت و مراقبت کودکان منجر شود. رده بندی کلیه محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و خاصیت های جسمی و فرهنگی کودکان و نوجوانان و نیز تامین اطمینان و اعتماد و تشویق ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی فعال در ارائه محتوا و خدمات سالم مفید و ایمن ویژه این قشر، از دیگر سیاست های کلان این سند است. رده بندی محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و خاصیت های جسمی و فرهنگی کودکان و نیز ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیردولتی فعال در ارائه محتوا و خدمات سالم مفید و ایمن ویژه این قشر، از سیاست های کلان سند صیانت از کودکان در فضای مجازی است در این سند بر مقابله قضائی و انتظامی کارآمد با بزهکاران، مجرمان و تهدید کنندگان امنیت خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی تاکید شده است؛ ارتقای سواد فضای مجازی و مهارت افزایی به این قشر جهت استفاده کارآمد و هدفمند از فضای مجازی و نیز مراقبت روانی و اجتماعی از آنها در مقابل لطمه های ناشی از فضای مجازی، سیاست دیگری است که این سند بر آن تاکید دارد. مطابق با این راهبرد، علاوه بر ساماندهی و مشارکت محوری بخش غیر دولتی در این فضا، باید از ظرفیت نوجوانان در تولید و توزیع خدمات و محتوای سالم در فضای مجازی با ایجاد مشوق های لازم و جلوگیری از انحصار، استفاده گردد. توسعه همکاریهای بین المللی در زمینه فضای مجازی سالم و مفید و ایجاد ساز و کار فنی و قانونی برای پیش گیری از مخاطرات این فضا از دیگر تأکیدات این سند است که در قالب سیاست های کلان مطرح گردیده است. دسترسی کودکان به فضای مجازی قاعده مند می شود دسترسی قاعده مند کودکان و نوجوانان در فضای مجازی همچون اصولی است که تقریباً اغلب کشورها باتوجه به گسترش فضای مجازی بر آن اتفاق نظر دارند و برچسب گذاری و تعیین سطح دسترسی مختص کودکان و نوجوانان متناسب با سن آنها در کنار آموزش موضوعات در رابطه با فضای مجازی و تفهیم مزایا و مخاطرات آن برای کودکان، از دغدغه های مهم جهانی شمرده می شود. بنا بر این موضوع افزایش آگاهی و توانمندسازی کودکان و نوجوانان بوسیله آموزش سواد دیجیتال و ایمنی آنلاین در دستور کار و سرفصل دروس مدارس خیلی از کشورها قرار دارد. همین طور کشورهای گوناگون در صدد تدوین قوانین گوناگون برای ضابطه مند کردن این فضا هستند.
برای مثال طرح قوانین منطبق سازی اینترنت برای کودکان در کشور انگلیس از سال ۲۰۲۰ در حال اجراست و مطابق با آن خیلی از پلت فرم های حاضر در بازار این کشور، ملزم به ایجاد تغییراتی اساسی در نحوه تعامل خود با کاربران کودک شده اند. هدف از این قانون، حفظ حداکثری امنیت آنلاین و صیانت از حریم خصوصی کودکان و نوجوانان عنوان شده است. کشوری مانند آمریکا نیز قوانین مستقلی مثل قانون کوپا و سپپا دارد که در آنها میزان دسترسی به اینترنت برای رده های سنی مختلف کودکان و نوجوانان مشخص و محدود شده است. قانون کوپا در امتداد پشتیبانی از حقوق کودکان در فضای مجازی، دسترسی کودکان زیر سن قانونی را به موارد لطمه رسان در اینترنت محدود می کند و قانون سیپا نیز مربوط به سیاست ایمنی اینترنت در مدارس و کتابخانه های این کشور و محدودیت دسترسی به اپلیکیشن ها می شود. اتحادیه اروپا نیز بمنظور بهره گیری بهتر کودکان از اینترنت، استراتژی با نام «اینترنت بهتر برای کودک» دارد که هدف آن ارائه مهارت ها و ابزارهای دیجیتالی به کودکان برای بهره مندی کامل و ایمن از اینترنت عنوان شده و بر تولید محتوای آنلاین خلاقانه و آموزشی برای کودکان و همین طور همرسانی تجربه های آنلاین مثبت برای کودکان خردسال تاکید دارد. در همین حال بهره گیری از تنظیمات حریم خصوصی متناسب با سن با بهره گیری از نرم افزارهای کنترل های والدین و همین طور توجه به رتبه بندی سنی و طبقه بندی محتوا، در زمره راهکارهای عملی سند استراتژیک کمیسیون اروپا عنوان شده است. در کشور هند قانونی برای صیانت از حقوق کودکان در سال ۲۰۲۰ به تصویب رسیده که برمبنای آن بارگذاری و نصب برخی اپلیکیشن ها به سبب نگرانی از سوءاستفاده از آنها برای ترویج هرزه نگاری کودکان، ممنوع می باشد. در کشور ایرلند نیز شرکت های فناوری ارائه دهنده خدمات آنلاین باید رضایت والدین را برای خدمت رسانی به کودکان جلب کنند و روش های فنی و دقیقی را برای کسب اطمینان از درج سن واقعی کودکان در سایت های خود به کارگیرند. در بلژیک و برخی کشورهای دیگر اتحادیه اروپا هم از عرضه اپلیکیشن هایی که دسترسی به گوشیها و تبلت های کودکان و کنترل آنها توسط والدین را ممکن کند، حمایت می شود. بااینکه در ایران هنوز قوانین ویژه و به روزی در رابطه با فضای مجازی کودک و هرزه نگاری در این فضا وجود ندارد، اما تصویب سند صیانت از کودکان در فضای مجازی در شورای عالی فضای مجازی که حکم قانون را دارد، تا حدودی این خلأ را پر کرده و در صورت پیاده سازی کامل آن، می توان به ضابطه مند شدن فعالیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی امیدوار بود. نقش وزارت ارتباطات در اجرای سند صیانت از کودکان در فضای مجازی همانطور که گفته شد یکی از دستگاه های متولی و مسئول در پیاده سازی سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است و این وزارتخانه در بخش اقدامات کلان این سند، نقش کلیدی و مسئولیت هایی همچون ایجاد زیرساخت هارا برعهده دارد.
مهدی سالم، مشاور وزیر ارتباطات در گفتگو با خبرنگار مهر، در تشریح اقداماتی که تا حالا وزارت ارتباطات درباب پیاده سازی سند صیانت از کودکان در فضای مجازی انجام داده است، گفت: بند «ب» ماده ۴ این سند که مربوط به اقدامات کلان و تقسیم کار ملی برای ایجاد محیط صیانت شده است، بر ایجاد زیرساخت و خدمات پایه و پیشران ویژه محیط های صیانت شده مجازی، شامل احراز هویت، امکان دسترسی طبقه بندی شده، امکان نظارت اولیا، گزارش دهی، خدمات پرداخت و مقررات گذاری برای تشویق دارندگان پروانه های ارائه خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات به گسترش زیرساخت و خدمات پایه در این محیط، تاکید دارد که باید توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات صورت گیرد. وی اظهار داشت: دراین زمینه تا حالا ارائه سیمکارت های اختصاصی کودک و نوجوان با امکان دسترسی کاربران به محتوا و وب سایت ها برمبنای فهرست های از پیش تعیین شده، انجام شده است. همین طور امکان تبدیل سیمکارت های عادی به سیمکارت های کودک و نوجوان، بوسیله کدهای دستوری با مدیریت والدین توسط اپراتورها از دیگر خدماتی است که مطابق با این تکالیف پیاده سازی شده است. سالم اظهار داشت: در بند «ج» ماده ۴ این سند که مربوط به توسعه محتوا و خدمات رده بندی شده می شود نیز وزارت ارتباطات مسئولیت دارد. به نحوی که در بخش ۴-۵ این بند، پشتیبانی از توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای بومی مورد نیاز محیط صیانت شده شامل جویشگر ایمن، نرم افزارهای نظارت اولیا و تبلت های دانش آموزی، به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری واگذار شده که باید با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیگیری شود. وی افزود: در این خصوص «توسعه و انتشار نرم افزارهای کنترل والدین» (پرنتال کنترل) با هدف کنترل و نظارت والدین بر زمان استفاده و نحوه دسترسی فرزندان به اینترنت و برنامه های کاربردی انجام شده است. همین طور تولید تبلت مخصوص کودکان با امکان مدیریت، نظارت و تنظیم نحوه استفاده و سطح دسترسی فرزندان به امکانات، برنامه ها و اینترنت، از دیگر اقداماتی است که در قالب وظایف وزارت ارتباطات انجام شده است. سخنگوی وزارت ارتباطات با اعلان اینکه ردیف ۴-۹ در بند «د» ماده ۴ این سند که مربوط به حمایت و مراقبت می شود، راه اندازی خط تماس اضطراری ویژه جرایم مقابل خردسالان، کودکان و نوجوانان در فضای مجازی و دریافت گزارشات بصورت سریع و آسان و در رابطه با دیگر مراجع و ضابطان ذیصلاح برای مداخله، پیش گیری از وقوع جرم، تعقیب مجرمان و پشتیبانی از افراد لطمه دیده را به نیروی انتظامی تکلیف کرده که در این بند نیز وزارت ارتباطات و وزارت کار باید همکاری داشته باشند. وی اشاره کرد: در این جهت وزارت ارتباطات آمادگی لازم برای تخصیص امکانات و زیرساخت ایجاد خط تماس اضطراری ویژه کودکان و نوجوانان را جهت بهره برداری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران دارد و آماده همکاری با سایر نهادها همانند سازمان بهزیستی و بخش های غیردولتی است. وزارت ارتباطات آمادگی لازم برای تخصیص امکانات و زیرساخت ایجاد خط تماس اضطراری ویژه کودکان و نوجوانان جهت بهره برداری نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران را دارد و آماده همکاری با سایر نهادها همانند سازمان بهزیستی و بخش های غیر دولتی است بگفته سالم، در صورت اعلام آمادگی وزارت آموزش و پرورش در تامین نیروی مشاور و پاسخگو و فراهم شدن مکان کال سنتر (مرکز تماس)، مشکلی برای در اختیار قرار دادن خط تلفن سه شماره ای نیز در این خصوص وجود ندارد. مشاور وزیر ارتباطات با اشاره به ردیف ۴-۱۰ بند «د» ماده ۴ این سند که در آن بر تقویت دفتر پشتیبانی از اطفال و نوجوانان قوه قضائیه، موضوع قانون پشتیبانی از اطفال و نوجوانان و کوشش برای شناسایی، پیگیری و مقابله با وضعیت های مخاطره آمیز، سوءاستفاده در تبلیغات و جرایم مقابل خردسالان، کودکان و نوجوانان و دسترسی به خدمات و محتوای ناهنجار در فضای مجازی تاکید گردیده است، افزود: این بند نیز باید با همکاری وزارتخانه های کار (سازمان بهزیستی)، ارتباطات و فرهنگ و نیروی انتظامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اجرائی شود. وی ادامه داد: دراین زمینه وزارت ارتباطات با حضور در جلسات مشورتی و کارشناسی بین نهادی به میزبانی قوه قضائیه، اهتمام لازم بمنظور ارائه خدمات و زیرساخت های مورد نیاز در امتداد پشتیبانی از حقوق اطفال و نوجوانان را داشته و در این خصوص آماده ادامه همکاری و مشارکت است. وی اظهار داشت: مطابق بند «ه» ماده ۴ این سند که مربوط به فرهنگ سازی و ارتقای سواد فضای مجازی می شود در ردیف ۴-۱۳، همکاری وزارت ارتباطات برای اطلاع رسانی، آموزش سواد فضای مجازی و ترویج محتوا و خدمات موجود در محیط مجازی صیانت شده و نحوه استفاده از امکانات تعبیه شده در این محیط با همکاری سازمان صدا و سیما و وزارت آموزش و پرورش آمده است. سالم به برگزاری جشنواره وب سری و فیلم کوتاه در این جهت اشاره نمود و افزود: راه اندازی نهضت تولید محتوای مناسب با شیوه شتابدهی، معرفی مفهوم وب سری در فضای مجازی بعنوان با اهمیت ترین ژانر تولید محتوا در فضای مجازی به تولیدکنندگان و توزیع کنندگان محتوا، معرفی ۹۰ فیلم برگزیده و تولید ۲۵۰ قسمت وب سری و همین طور ایجاد ۲۵ گروه کسب وکار در زمینه محتوای کودکان و نوجوانان که در زیست بوم محتوای ویژه کودکان و نوجوانان تأثیرگذار خواهند بود، همچون اقدامات وزارت ارتباطات درباب این تکالیف است. سخنگوی وزارت ارتباطات با اعلان اینکه الگوی موفقی از نحوه شتابدهی در عرصه تولید محتوا به وجود آمده است که از این پس مورد استفاده و استناد سایر شتابدهنده های کشور قرار خواهد گرفت و اظهار داشت: تشویق تولیدکنندگان محتوا برای ورود به عرصه تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان ایرانی و نظرخواهی از کودکان و نوجوانان و آشنایی با علاقه مندی های آنها برای تولید محتوا، از دیگر اقدامات وزارت ارتباطات است. وی به اقدامات گوناگون انجام شده دراین زمینه همچون راه اندازی پرتالی جهت معرفی راهکارهای مراقبت از کودکان در فضای مجازی نیز اشاره نمود و به خبرنگار مهر اظهار داشت: بند «و» ماده ۴ این سند نیز بر تعاملات بین المللی تاکید دارد و به وزارت ارتباطات در این زمینه نیز تکالیفی محول شده است. سالم با اشاره به تکالیف ردیف ۴-۱۶ این بند در خصوص تعامل مؤثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهادهای بین المللی بمنظور رعایت استانداردها و معیارهای جمهوری اسلامی ایران که باید توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و با همکاری وزارتخانه های امور خارجه، فرهنگ، صمت و قوه قضائیه صورت گیرد، اظهار داشت: در این جهت ایران در رخداد بین المللی روز اینترنت امن ( Safer Internet Day ) که هر سال در دومین روز از دومین هفته دومین ماه سال برای دومین رده سنی ۹-۱۸ سال در بیش از ۲۰۰ کشور برگزار می شود، حضوری پررنگ دارد و گزارشات این رویداد در مجامع بین المللی ارائه می شود. مشاور وزیر ارتباطات با تاکید بر این که اهمیت فضای ایمن سایبری در ایران همیشه مورد توجه بوده و گروه ها و مجموعه های مختلفی روی آن کار کرده اند که گزارش این اقدامات بصورت سالانه در همایش های بین المللی همچون WSIS مطرح می شود، اشاره کرد: توجه ویژه دولت سیزدهم به خانواده سبب شد تا رویداد جهانی جامعه اطلاعاتی (WSIS) را با کمی تغییرات و با عنوان «روز خانواده و فضای مجازی» تعریف نماییم و در این روز اهتمام جدی دولت را بر « سالم سازی محتوای فضای مجازی » خصوصاً برای خانواده ها نشان دهیم. سالم افزود: در این جهت ایده «طراحی و معرفی نشان دوستدار خانواده» برای اعطا به محصولات، سکوها و پلت فرم ها و نیز سرویس دهندگان خدمات سایبری امن، در نظر گرفته شده است که امسال به معرفی فاکتورهای آن خواهیم پرداخت و در سالهای آتی جشنواره ای در این خصوص برگزار خواهیم کرد. به گزارش دیجیتالر به نقل از مهر، بررسی پیاده سازی تکالیف وزارت ارتباطات درباب سند فوق نشان میدهد که بااینکه این وزارتخانه در مدت زمان یکسال، گام هایی در جهت اجرای سازوکار این سند برداشته است اما هنوز برای مواردی همچون «تعامل مؤثر و هم افزا با کشورها، سرویس دهندگان خارجی و نهادهای بین المللی»، «حمایت از توسعه نرم افزارها و سخت افزارهای بومی مورد نیاز محیط صیانت شده شامل جویشگر ایمن، نرم افزارهای نظارت اولیا و تبلت های دانش آموزی» و «ایجاد زیرساخت برای خدمات پایه و پیشران شامل احراز هویت و امکان دسترسی طبقه بندی شده»، کار بیشتری باید صورت گیرد. بدین جهت به نظر می آید باید روند پرداختن به این موضوعات با هدایت وزیر ارتباطات و تقسیم کار میان زیرمجموعه های مرتبط در وزارت ارتباطات، شتاب گیرد. خبرگزاری مهر را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
منبع: digitaler.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب